QUANG DŨNG

Tiểu sử

Quang Dũng (tên khai sinh là Bùi Đình Diệm; sinh 11 tháng 10 năm 1921 – mất 13 tháng 10 năm 1988) là một nhà thơ Việt Nam. Ông là tác giả của một số bài thơ nổi tiếng như Tây Tiến, Mắt người Sơn Tây, Đôi bờ... Ngoài ra Quang Dũng còn là một họa sĩ, nhạc sĩ. Ông thuộc thế hệ các nhà thơ miền Bắc trưởng thành và nổi danh sau Cách mạng tháng Tám.

-Trước cách mạng tháng Tám, Quang Dũng theo học tại Ban trung học trường Thăng Long. Sau khi tốt nghiệp, ông bắt đầu dạy học tư tại Sơn Tây.Ông gia nhập Quân đội Nhân dân Việt Nam sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, trở thành phóng viên tiền phương của báo Chiến đấu.

-Năm 1947, ông được điều đi học Trường bổ túc trung cấp quân sự Sơn Tây. Sau khoá học, ông làm Đại đội trưởng ở tiểu đoàn 212, Trung đoàn 52 Tây Tiến. Ông tham gia chiến dịch Tây Tiến đợt hai, mở đường qua đất Tây Bắc. Trong thời gian này, ông còn được cử làm Phó đoàn tuyên truyền Lào - Việt.

-Cuối năm 1948, sau chiến dịch Tây Tiến, ông làm Trưởng tiểu ban tuyên huấn của Trung đoàn 52 Tây Tiến, rồi làm Trưởng đoàn Văn nghệ Liên khu III.Ông đã viết rất nhiều truyện ngắn xuất bản và viết kịch, cũng như đã triển lãm tranh sơn dầu cùng với các họa sĩ nổi danh. Ông sáng tác nhạc, bài Ba Vì của ông đã nổi tiếng ở trong khu kháng chiến. Ông làm bài thơ Tây Tiến năm 1948 khi dự Đại hội toàn quân ở Liên khu III tại làng Phù Lưu Chanh (Hà Đông).Tháng 8 năm 1951, ông xuất ngũ.

-Sau 1954, ông làm Biên tập viên tại báo Văn nghệ, rồi chuyển về làm việc tại Nhà xuất bản Văn học. Ông phải đi chỉnh huấn sau vụ tờ báo Nhân Văn - Giai Phẩm. Bài thơ "Tây Tiến" của ông được nhiều người yêu thích, được xuất bản và phổ biến rộng rãi và được nhiều người yêu thích ngay cả ở miền nam thời đó. Tuy nổi tiếng nhưng ông thích sống đạm bạc, không thích khoe khoang tên tuổi với ai. Khi nhận được những lời mời biếu tiền để sáng tác thơ của giới nhà giàu, ông từ chối và nói “Văn chương chữ nghĩa rẻ rúng đến thế ư?”.Về sau này, như những nhà thơ lớn khác, Nguyễn Bính, Hồ Dzếnh,... ông không sáng tác thêm được nhiều tác phẩm nổi bật và mất đi trong âm thầm. Ông mất ngày 13 tháng 10 năm 1988 sau một thời gian dài bị bệnh tại bệnh viện Thanh Nhàn, Hà Nội.

-Năm 2001, ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

Phong cách sáng tác

Quang Dũng không chỉ là một nhà thơ mà ông còn là họa sĩ, nhạc sĩ tài hoa. Là cha đẻ của những tác phẩm nổi tiếng. Tuy là một người nghệ sĩ nổi tiếng thế nhưng cuộc sống của Quang Dũng vô cùng giản dị. Khi được giới nhà giàu biếu tiền để viết thơ ông thẳng thừn từ chối: “Văn chương chữ nghĩa rẻ rúng đến thế ư?”Từ năm 1948, nhà thơ Quang Dũng bắt đầu sáng tác thơ và viết kịch, truyện ngắn và tham gia triển lãm tranh sơn dầu cùng với các họa sĩ nổi danh. Nổi bật trong sự nghiệp sáng tác của ông có bài thơ “Tây tiến” được sáng tác vào dịp Đại hội toàn quân ở Liên khu III tại làng Phù Lưu Chanh, Hà Nam. Khi Quang Dũng đang là đội trưởng của một đoàn quân tại Tây Tiến đã chuyển sang đơn vị khác và đoàn quân Tây Tiến sau một thời gian hoạt động ở Tây Bắc, đã trở về Hòa Bình thành lập trung đoàn 52. Bài thơ Tây Tiến lúc ấy của ông được xuất bản rộng rãi và rất nhiều người biết đến. Là một trong những bài thơ hay nhất trong thời kì kháng chiến chống Pháp. Với Tây Tiến – Quang Dũng viết bằng những lời tâm sự, nỗi nhớ đồng đội. Tây Tiến hiện lên với vẻ đẹp núi rừng hùng vĩ thế nhưng nó cũng chứa đựng rất nhiều gian khổ, đau thương của người lính Tây Tiến với vẻ đẹp anh dũng, hào hoa.

Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của Quang Dũng

Bài thơ “Tây Tiến” của ông được xuất bản và phổ biến rộng rãi, rất nhiều người yêu thích ngay cả những người miền Nam thời bấy giờ. Tuy là một nghệ sĩ nổi tiếng nhưng ông sống cuộc sống đạm bạc, không thích khoe khoang tên tuổi với bất cứ ai. Khi ông nhận được tiền biếu của giới nhà giàu để sáng tác thơ, ông đã từ chối không nhận và nói rằng: “Văn chương chữ nghĩa rẻ rúng đến thế ư?”. Về sau, ông cũng như một số nhà thơ lớn khác, không sáng tác thêm được nhiều tác phẩm nổi bật và mất đi trong âm thầm.

Những tác phẩm tiêu biểu

· Mùa hoa gạo (1950), tập truyện ngắn

· Bài thơ sông Hồng (1956), truyện thơ

· Rừng biển quê hương (1958), tập thơ in chung cùng với Trần Lê Văn

· Đường lên châu Thuận (1964), tập bút ký

· Rừng về xuôi (1964), tập bút ký

· Nhà đồi (1970), truyện ký

· Làng Đồi đánh giặc (1976), hồi ký

· Mây đầu ô (1986), tập thơ

· Quang Dũng - Tác phẩm chọn lọc (1988)

· Đoàn binh Tây Tiến (2019), di cảo - hồi kí

Các bài thơ nổi tiếng

· Tây Tiến

· Đôi mắt người Sơn Tây

· Đôi bờ

· Quán bên đường

· Lính râu ria

Thành tựu nghệ thuật

Năm 2001 Quang Dũng được nhà nước truy tặng danh hiệu Giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật