TRẦN MẠNH HẢO

Tiểu sử

Trần Mạnh Hảo (sinh năm 1947) là một nhà văn, nhà báo, và nhà thơ Việt Nam. Ông từng là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam cho đến năm 1989, khi viết cuốn sách Ly Thân và bị loại khỏi đảng. Hiện nay, ông sống ở Việt Nam và hoạt động như một tác giả tự do.

Ngoài việc giữ chức danh ủy viên Hội đồng Thơ Hội Nhà văn Việt Nam, ông cũng có quá trình tham gia đạo Công giáo và từng là cậu giúp lễ trong một giáo xứ thuộc Bùi Chu. Khi mới 14 tuổi, ông đã đăng thơ trên các báo.

Trong thời gian Chiến tranh Việt Nam, ông tham gia chiến đấu tại Nam Bộ. Sau đó, từ năm 1973, ông làm phóng viên và biên tập viên cho tạp chí Văn Nghệ quân giải phóng miền Nam, và tiếp tục viết văn và báo chí chuyên nghiệp đến nay.

Sau khi bị khai trừ khỏi đảng vì cuốn sách Ly Thân, ông trở thành tác giả ngoài biên chế nhà nước, hoạt động tự do và không tham gia vào bất kỳ tổ chức chính trị nào. Ông đã được trao nhiều giải thưởng văn học.

Phong cách sáng tác

· Thơ của Trần Mạnh Hảo giàu tính triết luận vì nó hàm chứa những kiến thức sâu rộng, những dằn vặt thôi thúc, để làm nên vẻ đẹp uyên bác của thi ca. Thơ ông luôn đau đáu nỗi buồn thế sự ẩn kín từ trong các lớp ngôn từ đa tầng, đa nghĩa.

· Trần Mạnh Hảo không chỉ viết bằng cảm xúc tự nhiên mà ngôn ngữ trong thơ ông là chiều sâu, là nỗi lòng sâu nặng. Thơ ông rành mạch là Người, là bản lĩnh, tâm can của một người yêu nước mình.

· Trần Mạnh Hảo viết theo dòng cảm xúc chân thực, không chịu gò ép vào một thể thơ, một xu hướng thơ thời thượng nào, đặc biệt là không bao giờ giả trá.

· Trần Mạnh Hảo hoạt động trong nhiều lĩnh vực: thơ, văn, báo chí nhưng được biết đến nhiều nhất như một nhà thơ. Ông đã định nghĩa thơ như sau: “Thơ chính là tuổi thơ của loài người còn sót lại”

· Trần Mạnh Hảo từ năm 1974 đến 2004 đã xuất bản 15 tập thơ, 4 cuốn tiểu thuyết, 5 tập lý luận phê bình văn học, 3 tập truyện thiếu nhi. Từng được nhiều giải thưởng văn học.

· Tác phẩm đã xuất bản : Trường Sơn của bé (thơ viết cho thiếu nhi – 1974), Tiếng chim gõ cửa (thơ – 1976), Hoa vừa đi vừa nở (thơ cho thiếu nhi – 1981), Mặt trời trong lòng đất (trường ca – 1981), Bư cặp núi và một hòn núi lẻ (thơ – 1986),….

· Ông còn là một nhà báo, nhà phê bình văn học nổi tiếng với những bài viết nói thẳng nói thật, với lập luận rất sắc sảo, đã làm cho nhiều đối tượng tranh luận với mình “khó chịu”.

Tác phẩm

Từ năm 1974 cho đến nay, ông đã công bố hơn 15 tập thơ, 4 cuốn tiểu thuyết, 5 tập lý luận phê bình văn học và 3 tập truyện thiếu nhi.

Ngoài hoạt động trong lĩnh vực thơ, văn và báo chí, ông còn có nhiều đóng góp ở các lĩnh vực khác. Tuy nhiên, ông được biết đến nhiều nhất với tư cách là một nhà thơ. Ông đã định nghĩa thơ là "tuổi thơ của loài người còn sót lại". Thơ của ông đa dạng về thể loại và tràn đầy cảm xúc. Một trong những tuyển tập thơ nổi tiếng của ông là "Khi chưa có mùa thu". Bài thơ được trích dẫn dưới đây là một ví dụ:

Khi chưa có mùa thu

Hoa phượng còn dang dở

Bạn nằm xuống lưng đồi

Mùa thu dừng lại đó

Đâu chỉ vì cô gái

Tên trùng với tên mùa

Đâu phải loài hoa ấy

Nở ven rừng bâng quơ

Chưa ai yêu mùa thu

Như bạn mình mơ mộng

Ai xui tiếng chim gù

Kéo trời lên xanh thẳm (...)

Ngoài ra, Trần Mạnh Hảo còn làm thơ về chính trị. Trong bài "Mao Trạch Đông" sáng tác năm 1994, ông mô tả lãnh tụ nổi tiếng Trung Quốc này một cách không kiêng nể:

Trán Người cao hơn nghìn núi sọ

Mặt Người mênh mông hơn niềm hư vô thần linh

Tháng chạp Hồ Nam tuyết rắc đầy lông cáo

Sông Dương Tử ám như ma dìm chết đuối Động Đình...

Trần Mạnh Hảo còn là một nhà báo, nhà phê bình văn học nổi tiếng với những bài viết nói thẳng nói thật, với lập luận rất sắc sảo, đã làm cho nhiều đối tượng tranh luận với mình "khó chịu".

-Các tập thơ và trường ca:

· Trường Sơn của bé (Văn nghệ Giải phóng, 1974)

· Tiếng chim gõ cửa (Văn nghệ giải phóng, 1976)

· Hoa vừa đi vừa nở (Kim Ðồng, 1981, 1996)

· Mặt trời trong lòng đất (Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, 1981)

· Ba cặp núi và một hòn núi lẻ (An Giang, 1986)

· Ðất nước hình tia chớp (Quân đội Nhân dân, 1994)

· Từ chiếc ô trời của mẹ (Hội Nhà văn, 1989)

· Mình anh trong một thế giới (Hội Nhà văn, 1991)

· Chuồn chuồn cắn rốn (Ðồng Nai, 1995); Tứ tuyệt (Trẻ, 1995)

· Cuộc chiến tranh khôn nguôi (Quân đội Nhân dân, 1998)

- Các tiểu thuyết:

· Chìa khóa của mỗi người (Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, 1998)

· Sinh ra để yêu nhau (Phú Khánh, 1988)

· Trăng mật (Tiền Giang, 1989)

· Ly thân (1989)

- Các tập tiểu luận phê bình văn học:

· Thơ phản thơ (Văn học, 1995, tái bản 1997)

· Phê bình phản phê bình (Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, 1996)

· Hầu chuyện các giáo sư (lý luận phê bình, 1999);

· Văn học phê bình tranh luận (lý luận phê bình, 2004);

· Những vì sao văn học (lý luận văn học, 2004)…

Thành tựu nghệ thuật

· Năm 1976, giải thưởng văn học về thơ của Hội liên hiệp văn học nghệ thuật thành phố Hồ Chí Minh.

· Giải thưởng thơ hay báo Văn nghệ và báo Nhân Dân 1978.

· Năm 1995 và 1996 đã được bốn giải thưởng văn học và tặng thưởng văn học của Hội Nhà văn Việt Nam cho ba tập thơ và một tập tiểu luận phê bình văn học sau: Ðất nước hình tia chớp, Mặt trời trong lòng đất, Chuồn chuồn cắn rốn và Thơ phản thơ.