TRẦN MAI NINH

Trần Mai Ninh là một tác gia và nhà thơ người Việt Nam, sinh ra tại Thanh Hóa. Ông qua đời khi mới 30 tuổi trong khi tham gia Chiến tranh Việt Nam. Ngoài tên thật Trần Mai Ninh, ông còn sử dụng các bút danh như Mai Đỗ, Hồng Diên và CK.

Tiểu sử

Trần Mai Ninh, tác giả và nhà thơ Việt Nam, sinh năm 1917 tại Thanh Hóa với tên thật là Nguyễn Thường Khanh. Thân phụ của ông là Nguyễn Xuân Tuyển, một viên chức nhỏ. Ông học Thành Chung tại Thanh Hóa trước khi chuyển đến Hà Nội học tiếp Tú Tài. Từ khi còn học sinh, Trần Mai Ninh đã cùng với một số bạn bè sáng lập tờ báo "Con sáo" để chỉ trích nền giáo dục thực dân và thể hiện ý tưởng của tuổi trẻ học đường. Sau đó, ông tiếp tục viết bài và tham gia biên tập các tờ báo của Đảng trong thời kỳ Mặt trận dân chủ (1936-1939), bao gồm: Bạn dân, Thời thế (1937), Tin tức, Thế giới, Người mới (1938) và Bạn đường, Tự do ở Thanh Hóa... sử dụng các bút danh như KT, Mạc Đỗ, Trần Mai Ninh, Hồng Diện và Nguyễn Thường Khanh. Trần Mai Ninh không chỉ là một nhà văn tài năng, sắc bén và nhiệt huyết mà còn là một họa sĩ minh họa và biên tập viên tài năng cho các tờ báo. Ông qua đời năm 1947, chỉ mới 30 tuổi khi tham gia Chiến tranh Việt Nam.

Trần Mai Ninh là một trong những thành viên của phong trào yêu nước Mặt trận dân chủ (1936–1939) của Đảng Cộng sản Đông Dương. Trong thời gian này, ông đã làm phóng viên và biên tập viên cho nhiều tờ báo như Bạn dân, Thời thế (1937), Tin tức, Thế giới, Người mới (1938), và Bạn đường (1939). Khi Mặt trận dân chủ bị đàn áp, Trần Mai Ninh trở về quê hương và hoạt động ở chiến khu Ngọc Trạo. Ông đã bị bắt giam nhưng đã vượt ngục và tham gia giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám ở Nam Trung bộ. Sau đó, ông tham gia kháng chiến ở các vùng Quảng Ngãi, Phú Yên và Khánh Hòa.

Năm 1947, trong khi thực hiện nhiệm vụ, Trần Mai Ninh đã bị địch Pháp phục kích và hy sinh. Ông để lại nhiều tác phẩm văn học và nghệ thuật, trong đó bài thơ Nhớ máu là một trong những tác phẩm được biết đến nhiều nhất.

Phong cách

Trên báo Thanh niên ngày 23 tháng 7 năm 2006, Thanh Thảo đã viết về phong cách thơ của Trần Mai Ninh và bài thơ "Nhớ máu". Bắt đầu từ bài thơ đầy nghẹn ngào đó, văn chương Việt Nam đã có thêm một nhà thơ vĩ đại và một tác phẩm bất hủ. Bài thơ "Nhớ máu" chứa đựng một nhịp điệu rock đầy sức mạnh và cảm xúc, đó là một loại hard rock đặc trưng mà cho đến ngày nay cũng chưa dễ dàng để hiểu hết được. Bài thơ này không chỉ đánh vào ngôn ngữ mà còn là nhịp điệu, chính nhịp điệu đó đã thổi bay những cảm xúc sâu thẳm trong tâm trí người đọc. Tôi đã đọc bài thơ "Nhớ máu" nhiều lần trong nhiều tình huống khác nhau, và cho đến bây giờ, nhịp điệu kỳ lạ của nó vẫn là điều ấn tượng nhất với tôi: "A, gần lắm! Ta gần máu, Ta gần người, Ta gần quyết liệt. Ơ hỡi, Nha Trang! Cái đô thành vĩ đại".

Phong cách của nhà thơ Trần Mai Ninh và bài thơ "Nhớ máu" của ông đã được Thanh Thảo ca ngợi trong một bài báo đăng trên tờ Thanh Niên ngày 23 tháng 7 năm 2006. Thanh Thảo cho rằng thơ của Trần Mai Ninh không chỉ được dịch sang nhạc, họa, và điêu khắc mà còn vào điện ảnh. Đoạn kết trong "Nhớ máu" mạnh mẽ đến mức một đạo diễn phim tài ba cũng có thể đánh giá chúng sâu sắc. Trần Mai Ninh có thể thấy thơ ông ăn sâu vào “danh dự cao nhất” của đất nước mình. Nơi này không phải là một giải thưởng, cho dù nó tuyệt vời đến đâu. Đó là hồn dân tộc, là máu của những người yêu nước lương thiện, là nơi “Việt Nam đứng lên - sáng mãi muôn đời!”.

Bài thơ "Nhớ máu" là một ví dụ tiêu biểu cho phong cách mạnh mẽ, sâu sắc và cách tiếp cận sáng tạo đầy đam mê của Trần Mai Ninh, như chính ông đã viết trong tiểu luận "Sống đã rồi viết văn" (1944):

“Muốn sáng tạo ra cái gì thực sự có giá trị, nhà văn phải suốt đời học hỏi, nhất là học từ tác phẩm của đồng loại và hơn hết là học từ chính máu thịt của mình bằng lối sống tích cực, lao động không mệt mỏi không ngơi nghỉ.”

Dưới đây là danh sách các tác phẩm của Trần Mai Ninh, bao gồm cả thơ và truyện, được xuất bản trong khoảng thời gian từ năm 1939 đến năm 1980:
Nhớ máu (thơ)
Tình sông núi (thơ)
Thằng Tuất (truyện vừa, 1939)
Trừ họa (truyện ngắn, 1941)
Ngơ ngác (truyện dài, 1941)
Sống đã rồi viết văn (tiểu luận, 1944)
Thơ văn Trần Mai Ninh (tuyển tập, 1980)

Vinh danh

Trần Mai Ninh đã được trao giải thưởng văn học nghệ thuật quốc gia vào năm 2007.[3] Hội nhà báo tỉnh Thanh Hóa cũng đã đặt tên ông cho giải thưởng cao quý nhất của hội. Ngoài ra, tại Thanh Hóa, THCS Trần Mai Ninh được đặt tên để tưởng nhớ tài năng văn chương của ông. Một con đường tại quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh cũng mang tên Trần Mai Ninh để vinh danh ông.