TRẦN VIỆT PHƯƠNG

Tiểu sử

Trần Việt Phương, hay còn được biết đến với tên gọi Trần Quang Huy, là một nhà thơ hiện đại nổi tiếng của Việt Nam. Tập thơ "Cửa mở", của ông xuất bản vào năm 1970, được xem là một hiện tượng thơ và một sự kiện văn học, xã hội lớn tại thời điểm đó. Chỉ trong hai tuần đầu tiên, tập thơ đã bán được hơn 5.300 bản.

Trước khi trở thành một nhà thơ, Trần Việt Phương đã tham gia vào tổ chức Thanh niên cứu quốc và đậu tú tài trong thời kỳ Pháp thuộc. Sau đó, từ năm 1945 đến 1947, ông tham gia vào quân đội Nam tiến để tham gia kháng chiến chống Pháp.

Trong suốt hơn nửa thế kỷ, từ năm 1947 đến năm 2000, Trần Việt Phương đã làm thư ký riêng cho Thủ tướng Phạm Văn Đồng, trở thành Thư ký Thủ tướng Chính phủ có thâm niên nhất ở Việt Nam hiện nay. Ông cũng đã đồng thời tham gia vào nhóm các cán bộ giúp việc cho Tổng bí thư Lê Duẩn và là thành viên chủ lực của Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương.

Sau khi đủ 65 tuổi, Việt Phương nghỉ hưu theo chính sách vào năm 1993, tuy nhiên ông vẫn được Thủ tướng Võ Văn Kiệt ký quyết định để ông trở thành Ủy viên thường trực của Tổ chuyên gia tư vấn cho Thủ tướng. Sau đó, khi Tổ chuyên gia tư vấn này mở rộng thành Ban Nghiên cứu đổi mới của Thủ tướng Phan Văn Khải, Việt Phương tiếp tục giữ vị trí Ủy viên thường trực cho Ban này cho đến khi Ban này giải thể.

Việt Phương qua đời lúc 8 giờ 50 phút ngày 6 tháng 5 năm 2017 tại Bệnh viện Hữu Nghị, Hà Nội, khi ông đã 89 tuổi.

Thời trẻ khi chưa nổi tiếng

Năm 17 tuổi, ông tham gia hoạt động bí mật chống thực dân Pháp, sau đó bị bắt và bị giam với một người bạn tù cũng chạc tuổi ông. Hai người ở hai xà lim nhưng cũng thường trao đổi với nhau. Lúc đó ông có bí danh là Việt Phương và người bạn tù ấy lại lấy tên ông là Trần Quang Huy làm bí danh. Sau này người bạn tù đó trở thành bộ trưởng Trần Quang Huy

Cuộc sống gia đình

Ông Việt Phương là chồng của bà Trần Tú Lan và có hai người con trai, Trần Trung Thực sinh năm 1956 và Trần Quang Huy sinh năm 1960. Ông đã đặt tên cho con trai theo tên khai sinh của mình. Bà Tú Lan sinh năm 1934 là giáo viên, đã có nhiều học sinh nổi tiếng như Dương Trung Quốc, Chu Hảo... Ông Trần Trung Thực là Vụ trưởng của Bộ Công Thương và từng làm tham tán công sứ tại Cộng đồng châu Âu tại Bỉ trong nhiều năm. Nhà thơ Việt Phương có ba cháu nội, trong đó cháu lớn nhất của ông, Trần Việt Phương, tốt nghiệp thạc sĩ tại Anh Quốc.

Phong cách sáng tác

Việt Phương là một nhà thơ hiện đại của Việt Nam. Mặc dù ông đã từng sáng tác thơ và nổi tiếng từ khá lâu, nhưng chỉ khi vượt qua tuổi 80, ông mới đệ đơn gia nhập Hội Nhà văn Việt Nam. Trong thơ của mình, ông tập trung vào các chủ đề lớn như Tổ quốc, Nhân dân, Con người, Chiến tranh, Vũ trụ, Tình yêu, và lựa chọn cho mình dòng thơ suy tưởng.

Tập thơ "Cửa mở" của nhà thơ Việt Phương đã thu hút sự chú ý của dư luận khi được xuất bản vào năm 1970 bởi các bài thơ có lối tư duy nhân văn mới so với thời đại lúc đó. Tập thơ này được đánh giá là mở ra một cánh cửa mới cho thơ Việt trong thập niên 70. Các bài thơ trong tập được đón nhận và biết đến bởi nhiều người lao động, nông dân, chiến sĩ và viên chức thời đó. Tuy nhiên, vì tư tưởng mới, tập thơ đã bị đánh giá nhiều ở các khía cạnh và một cuộc hội thảo đã được tổ chức để bàn về tập thơ này tại Nhà xuất bản Văn học vào ngày 12 tháng 11 năm 1970. Mặc dù nhiều người phản đối tập thơ này ở các khía cạnh, nhưng sau khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng Bí thư Lê Duẩn xem qua và không phản đối thì tập thơ đã được chấp thuận. Thậm chí, nhà thơ Việt Phương đã được chọn là đảng viên xuất sắc nhất của năm và được khen thưởng.

Tác phẩm

Việt Phương làm thơ từ năm 1960. Một số sáng tác nổi tiếng của ông được nhiều người biết đến:

· Cuộc đời yêu như vợ của ta ơi

· Muôn vàn tình thân yêu trùm lên khắp quê hương. (1969).

· Âm vang (trước gọi là bài Quảng Bình).

· Một chút hư không một chút đầy.

· Trên đường thanh niên

-Các tập thơ:

· Cửa mở NXB Văn học (1970, 1989, 2009)

· Cửa đã mở NXB Thanh niên (2008); NXB Văn học (2011)

· Bơ vơ đông đảo NXB Hội nhà văn (2009)

· Cỏ dọc đường trần NXB Hội nhà văn (2010)

· Nhặt nắng trong sương NXB Hội Nhà văn (2011)

· Cát dưới chân người NXB Văn học (2011)

· Sống NXB Văn học (2012)

· Nắng NXB Văn học (2013)

· Lan NXB Văn học (2013)

· Gió NXB Văn học (2014) Thơ Việt Phương Tuyển tập NXB Văn học (2017)