TÔ THUỲ YÊN

Tiểu sử

Tô Thùy Yên (1938 - 2019) là một nhà thơ nổi tiếng người Việt Nam. Ông là tác giả bài thơ "Chiều trên phá Tam Giang" mà một phần của đã được Trần Thiện Thanh phổ nhạc. Ông cũng là tác giả bài "Trường Sa hành" sáng tác vào Tháng Ba, 1974 không lâu sau khi Trung Quốc chiếm quần đảo Hoàng Sa để vinh danh những chiến sĩ bảo vệ đất nước ngoài biển khơi.Tô Thùy Yên tên thật là Đinh Thành Tiên, sinh ngày 20 tháng 10 năm 1938 tại Gò Vấp. Cha là chuyên viên phòng thí nghiệm Viện Pasteur Sài Gòn, sau về công tác ở Bệnh viện Chợ Rẫy.Thuở nhỏ học trung học Trường Petrus Trương Vĩnh Ký, có ghi danh theo học ở Trường Đại học Văn khoa Sài Gòn, ban văn chương Pháp, một thời gian rồi bỏ dở.Ông bắt đầu có thơ đăng trên báo Đời Mới (thập niên 1950) trước khi xuất hiện và nổi tiếng trên tạp chí Sáng Tạo. Tô Thùy Yên, Mai Thảo, Thanh Tâm Tuyền, cùng với các họa sĩ Duy Thanh, Ngọc Dũng là những người nòng cốt của nhóm Sáng tạo, một nhóm sáng tác đã từng được biết đến với phong trào khai sinh "Thơ Tự Do" trên văn đàn Miền Nam vào thập niên 1960. Ông là người miền Nam duy nhất trong nhóm Sáng tạo.

Cuối năm 1963 ông nhập ngũ, phục vụ ngành chiến tranh chính trị. Chức vụ cuối cùng là thiếu tá, trưởng phòng Tâm lý chiến.Tô Thùy Yên lập gia đình với vợ chánh là bà Huỳnh Diệu Bích, nhưng có thời gian ông chung sống và có con với nhà văn nữ Nguyễn Thị Thụy Vũ.Sau Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông bị nhà cầm quyền cầm tù ba lần, tổng cộng gần 13 năm. Cuối năm 1993 cùng gia đình sang Hoa Kỳ định cư theo dạng tù nhân chính trị ở Saint Paul, Minnesota rồi sau chuyển về sống ở Houston, tiểu bang Texas. Ông mất ngày 21 tháng 5 năm 2019 tại Texas.

Cuộc đời

Theo báo Người Việt, ông tên thật là Đinh Thành Tiên, sanh năm 1938 tại Gò Vấp, Gia Định. Thân phụ ông là chuyên viên thuộc Viện Pasteur, sau này có thời gian làm việc cho Bịnh viện Chợ Rẫy. Ông học trường Petrus Ký, rồi một vài năm ở Đại học Văn khoa Sài Gòn. Ông nhập ngũ từ năm 1964 đến 1975, và chức vụ sau cùng là thiếu tá. Sau 1975, ông bị bắt đi tù cải tạo suốt 13 năm trời. Ra tù, ông được cho đi định cư ở Mĩ từ năm 1993.Có thể nói Tô Thùy Yên có thi tài thiên phú. Ông sáng tác thơ và có thơ được đăng báo từ năm 16 tuổi! Đến cuối năm 1956, ông đã tham gia nhóm Sáng Tạo, một văn đàn nổi tiếng nhất ở miền Nam, cổ võ cho ‘Thơ Tự Do’ và gián tiếp ‘đoạn tuyệt’ với phong cách của nhóm Tự Lực Văn Đoàn trước kia. Tô Thùy Yên trở thành cây bút chủ lực của nhóm. Những nhân vật quan trọng khác của Sáng Tạo là Mai Thảo, Thanh Tâm Tuyền, Trần Thanh Hiệp, Nguyễn Sỹ Tế, Doãn Quốc Sỹ, Duy Thanh, và Thái Tuấn. Sau này, vào đầu thập niên 1970s, tôi biết đến Tô Thùy Yên qua đọc tạp chí Sáng Tạo vì thấy những sáng tác mới lạ và độc đáo.

Tác giả bài thơ 'Chiều trên phá Tam Giang', nhà thơ Tô Thùy Yên, một trong những nhà thơ lớn nhất của miền Nam trước 1975, vừa qua đời ở Houston, bang Texas, hưởng thọ 81 tuổi.Tin về sự ra đi của nhà thơ lan nhanh trên mạng trong ngày thứ Tư 22/5/2019. Tên thật là Đinh Thành Tiên, Tô Thùy Yên sinh năm 1938 tại Gò Vấp, Gia Định, là cựu học sinh trường Petrus Ký và trường tư thục Les Lauriers, ông từng theo học Đại học Văn Khoa Sài Gòn, ban Văn chương Pháp. Làm thơ từ năm 16, 17 tuổi, Tô Thùy Yên được ca tụng là một trong “tứ trụ của thi ca miền Nam” cùng với Bùi Giáng, Thanh Tâm Tuyền, và Nguyễn Đức Sơn.

Năm 1956, cùng với nhà thơ Thanh Tâm Tuyền, nhà văn Mai Thảo và các họa sĩ Duy Thanh, Ngọc Dũng, ông sáng lập một nhóm sáng tác mang tên Sáng Tạo, được biết đến với phong trào khai sinh "thơ tự do" ở miền Nam vào thập niên 1960. Tô Thùy Yên đã cùng gia đình sang định cư tại Saint Paul, Minnesota vào cuối năm 1993, sau đó chuyển về sinh sống tại thành phố Houston, bang Texas cho tới khi ông qua đời.

Tác phẩm

Thơ tuyển(1995)

· Anh hùng tận

· Ánh tàn dư

· Bất tận cuộc đời hung hãn đó

· Cánh đồng con ngựa chuyến tàu

· Chiều trên phá Tam Giang

· Chim bay biển Bắc

· Đãng tử

· Đêm qua bắc Vàm Cống

· Đi về

· Em nhỏ, làm chi chim biển Bắc

· Giã biệt

· Giấc hoành môn

· Goá phụ

· Hạ tàn

· Hải phận

· Hề, ta trở lại gian nhà cỏ

· Kẻ vong tình

· Mòn gót chân sương nắng tháng năm

· Mùa hạn

· Ngọn gió lạ thường sẽ thổi tới

· Người ở lại

· Những thành phố mà ta không ghé lại

· Qua sông

· Quán vắng vẻ

· Sáng nay, ta còn đi bên nhau...

· Ta về

· Tàu đêm

· Thao thức

· Thân phận của thi sĩ

· Thi sĩ

· Thức giấc trong biệt giam

· Tội nghiệp

· Trường Sa hành2

· Tưởng tượng ta về nơi bản trạch

· Và rồi tất cả sẽ nguôi ngoai

· Vườn hạ

Thắp tạ

· Biệt tăm

· Bỏ lỡ

· Cánh diều

· Chia tay ải Tây

· Chim kêu bãi quạnh

· Con sáo

· Cơn mê

· Du mộng

· Dừng bước

· Đá mộng

· Đại bình nguyên

· Đêm quan ngoại

· Đêm thức

· Đi xa

· Đuối trông

· Đường trường đêm

· Gặp gỡ giữa đường

· Hái rau

· Hành giả âu sầu

· Hoa suông