TRẦN QUANG QUÝ

Tiểu sử

Nhà thơ Trần Quang Quý sinh ngày 2/1/1955 tại xã Xuân Lộc, huyện Tam Thanh, tỉnh Phú Thọ. Từ năm 1971 đến năm 1977, ông tham gia lực lượng Công an Nhân dân vũ trang (nay là Bộ đội Biên phòng) tại các tỉnh Nghệ An, An Giang, Kiên Giang. Từ năm 1977 đến năm 1982, ông là cán bộ văn hóa thông tin Phú Thọ. Từ năm 1983 đến năm 1985, ông theo học khóa II Trường Đại học Viết văn Nguyễn Du.

Nhà thơ Trần Quang Quý từng đảm nhận vai trò Trưởng ban biên tập báo Nông dân Việt Nam (báo Nông thôn ngày nay) từ năm 1988 đến năm 1994. Sau đó ông biên tập viên, rồi Tổng biên tập tạp chí Dân số và Gia đình. Từ năm 1996 đến năm 2000, ông theo học và tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ Hà Nội. Từ năm 1998 đến năm 2005, ông là Tổng biên tập báo Gia đình và Xã hội. Năm 2009, ông chuyển sang làm Phó Giám đốc Nhà xuất bản Hội Nhà văn cho đến khi nghỉ hưu vào năm 2019.

Ông được biết đến là một trong những gương mặt tiêu biểu của thơ Việt hai thập niên đầu thế kỷ 21. Gia tài tác phẩm của ông khá phong phú với gần 20 cuốn sách gồm cả tập thơ, truyện ngắn, kịch bản phim, bút ký. Ngoài những tập thơ đã xuất bản trong nước, thơ Trần Quang Quý đã được dịch và in ở nhiều nước như Mỹ, Hàn Quốc, Ba Lan, Cộng hòa Séc…

Với thơ, Trần Quang Quý viết nhiều và có những tác phẩm ghi dấu ấn trong làng thơ Việt Nam. Ông được ghi nhận là một nhà thơ có nhiều tìm tòi, đổi mới trong thi ca. Những tác phẩm nổi bật của ông như: “Viết tặng em trong ngôi nhà chật”, “Mắt thẳm”, “Giấc mơ hình chiếc thớt”, “Siêu thị mặt”...

Bên cạnh sáng tác thơ, Trần Quang Quý cũng viết kịch bản phim truyện và truyện ngắn. Những tác phẩm nổi bật ở hai thể loại này có thể kể đến: “Lời sám hối muộn mằn” (phim truyện), “Chị Châu” (phim truyện), “Bờ sông trăng sáng” (truyện ngắn), “Bay lên những giấc mơ” (bút ký, 2017)...

Từ năm 2019, nhà thơ Trần Quang Quý bị mắc bệnh ung thư dạ dày. Dù bệnh nặng nhưng ông vẫn luôn sáng tác và thành quả từ giá trị của lao động sáng tạo là giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2019 cho tập thơ “Nguồn”. Đây cũng là giải thưởng cuối cùng trong các giải thưởng danh giá mà ông được trao.

Trước sự ra đi của nhà thơ Trần Quang Quý, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - Nguyễn Quang Thiều đã viết: “Trần Quang Quý là một nhà thơ dấn thân trọn đời cho sự sáng tạo thơ ca. Càng bệnh nặng ông càng viết. Thơ ca đã giữ ông ở lại thế gian này lâu hơn chúng ta nghĩ. Và những bài thơ của ông sẽ sống lâu hơn cuộc đời ông”.

Với những người bạn văn chương của nhà thơ Trần Quang Quý, ông không chỉ là người đã dấn thân trọn đời cho sự sáng tạo thơ ca đến hơi thở cuối cùng mà còn là một nhân cách đáng trân trọng.

Các tác phẩm của nhà thơ Trần Quang Quý đã xuất bản: “Viết tặng em trong ngôi nhà chật” (thơ, 1990); “Mắt thẳm” (thơ, 1993); “Lời sám hối muộn mằn” (tiểu thuyết, 1995); “Chị Châu” (truyện dài, 1996); “Giấc mơ hình chiếc thớt” (thơ, 2003); “Siêu thị mặt” (thơ, 2006); “Cánh đồng người” (thơ song ngữ, 2010); “Bờ sông trăng sáng” (truyện ngắn, 2010); “Màu tự do của đất” (thơ, 2010); “Ga sáng” (thơ, 2016); “Namkau” (thơ, 2016); “Bay lên những giấc mơ” (bút ký, 2017); “Nguồn” (thơ, 2019); “Ngô Văn Dụ – người làng Rau” (ký, 2019); “Chảy trên dòng thời gian” (thơ, 2020); “Ướp nhớ” (thơ Namkau, 2020)…

Trần Quang Quý ba lần nhận Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam: năm 2004 với tác phẩm “Giấc mơ hình chiếc thớt”; năm 2012 với “Màu tự do” của đất và năm 2019 với tập thơ “Nguồn”. Nhà thơ Trần Quang Quý cũng nhận được nhiều giải thưởng về thơ: Giải nhì thơ tạp chí Văn nghệ quân đội năm 1983 – 1984; Giải thưởng thơ tuần báo Văn nghệ các năm 1990, 1995; Giải ba truyện ngắn báo Người Hà Nội, năm 1986;; Giải nhất thơ 50 năm Bộ đội biên phòng (1959 – 2009)…

Nhà thơ Trần Quang Quý nhận được nhiều giải thưởng cao quý: Giải nhì thơ tạp chí Văn nghệ quân đội năm 1983 – 1984; Giải thưởng thơ tuần báo Văn nghệ các năm 1990, 1995; Giải ba truyện ngắn báo Người Hà Nội, năm 1986;

Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam cho tập thơ Giấc mơ hình chiếc thớt, năm 2004; Giải nhất thơ 50 năm Bộ đội biên phòng (1959 – 2009); Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam cho tập thơ Nguồn năm 2019.

Sáng nay, tôi thật xúc động khi nghe tin này. Anh đã ra đi thật rồi. Ở cái tuổi không phải là già, nhưng cũng không còn trẻ nữa. Nhưng với tôi, nhà thơ Trần Quang Quý vẫn còn quá sớm để anh rời bỏ cõi tạm này khi nội lực viết và sự sáng tạo của anh vẫn còn thu hút, say đắm người yêu thơ và bạn đọc. Tôi tin rằng, dù anh đã mất đi nhưng những vần thơ của anh vẫn còn sống mãi với cuộc sống này…

Hiện Hội Nhà văn Việt Nam đang phối hợp cùng với gia đình để tổ chức lễ tang trang trọng và ấm áp tại Hà Nội cho cố nhà thơ. Vĩnh biệt nhà thơ Trần Quang Quý, một người anh luôn sống trọn nghĩa vẹn tình với bạn hữu, đồng nghiệp và cuộc đời.