Vũ Đình Liên (sinh ngày 12 tháng 11 năm 1913 - mất ngày 18 tháng 1 năm 1996) là một trong những nhà thơ hàng đầu của phong trào Thơ mới và cũng là một giáo viên nhân dân Việt Nam. Trong các tác phẩm thơ của ông, có nhiều tác phẩm nặng về tình cảm, tình người và những nỗi niềm hoài cổ. Một trong những bài thơ nổi tiếng của ông là "Ông Đồ", được một nhà phê bình văn học đánh giá là một trong số 10 bài thơ đại diện cho phong cách Thơ mới.
Ngoài việc sáng tác thơ, Vũ Đình Liên còn là một nhà nghiên cứu, dịch giả và giáo viên văn học.
Tiểu sử
Vũ Đình Liên sinh ra tại Hà Nội, nhưng quê hương của ông là thôn Châu Khê, xã Thúc Kháng, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Sau khi đỗ kỳ thi tú tài vào năm 1932, ông dạy học ở các trường như Trường Tư thục Thăng Long, Trường Gia Long, và Trường nữ sinh Hoài Đức để kiếm sống. Ông cũng học thêm tại trường Luật và đỗ bằng cử nhân trước khi trở thành một công chức tại Nha Thương chính (còn gọi là sở Đoan) Hà Nội.
Vào năm 1936, ông được biết đến với bài thơ "Ông đồ" được đăng trên báo Tinh Hoa. Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia giảng dạy trong nhiều năm và từng là chủ nhiệm khoa tiếng Pháp của Đại học Quốc gia Hà Nội. Ông cũng là một trong những nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào Thơ mới. Ngoài sáng tác thơ, ông còn hoạt động trong lĩnh vực lý luận, phê bình văn học và dịch thuật. Ông là một trong những hội viên sáng lập của Hội Nhà văn Việt Nam.
Tác phẩm
Các tác phẩm của Vũ Đình Liên bao gồm nhiều bài thơ nổi tiếng như "Ông đồ", "Lòng ta là những hàng thành quách cũ", "Luỹ tre xanh", "Người đàn bà điên ga Lưu xá" và nhiều tác phẩm khác.
Ngoài việc sáng tác thơ, ông còn có đóng góp trong lĩnh vực sơ thảo lịch sử văn học Việt Nam với Nhóm Lê Quý Đôn vào năm 1957. Năm đó, ông cũng đã dịch tác phẩm "Nguyễn Đình Chiểu" và vào năm 1995, ông đã dịch bộ tác phẩm của Baudelaire.
Nhận xét
Mặc dù là một trong những nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào Thơ mới, Vũ Đình Liên chưa bao giờ xuất bản một tập thơ riêng. Vào đầu năm 1941, ông viết trong một bức thư gửi Hoài Thanh, lúc đó Hoài Thanh đang biên tập cuốn Thi nhân Việt Nam: "Tôi luôn có cảm giác mình chưa thể đạt được ý thơ của mình. Vì không tin vào giá trị của thơ mình, nên tôi đã lâu không viết thơ nữa." Mặc dù Hoài Thanh nhận xét rằng ông đang tự hạ mình quá đáng, nhưng ông cũng hiểu nỗi đau và sự lo ngại của Vũ Đình Liên. Những bài thơ hiếm hoi của ông thường đề cập đến nỗi niềm hoài cổ, tình yêu với luỹ tre xưa, thành quách cũ và "những người muôn năm cũ". Nỗi nhớ về quá khứ cũng là chủ đề thường xuất hiện trong thơ của ông, và bức tranh về Ông Đồ - một trong những bài thơ được nhận xét là tiêu biểu cho phong trào Thơ Mới - vẫn sẽ mãi tồn tại qua thời gian.
...
Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay,
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài giời mưa bụi bay.
Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?
Bài thơ Ông Đồ đã được dịch sang hàng chục ngôn ngữ khác nhau, bao gồm tiếng Anh, Pháp, Trung Quốc, Đức, Nga, Thụy Điển, Ả Rập, Đan Mạch... Đặc biệt, một tờ báo ở Châu Phi đã in bài thơ này bằng ba thứ tiếng Anh, Pháp và Ả Rập đồng thời. Trong số các bản dịch tiếng Anh, các bản dịch của Phạm Trọng Lệ (The Firmament Literacy Journal, 1972), Thomas Le (2005) và Vương Thu Trang (2011) được sử dụng phổ biến nhất .
Đã có ba người dịch sang tiếng Pháp, trong đó người dịch đầu tiên là phóng viên của tờ L'Humanité, nhưng bản dịch phổ biến nhất là của chính tác giả Vũ Đình Liên dịch cùng với Mireille Gansel
Chaque année s’ouvre la fleur du pêcher
On retrouve le vieux lettré
encre de chine, papier pourpre étalés
Sur un trottoir parmi tant de passants
...
0 nhận xét:
Đăng nhận xét