PHAN VŨ

Tiểu sử

Phan Vũ tên thật Trần Hồng Hải (1926 tại Hải Phòng – 17 tháng 7 năm 2019 tại Tnhành phố Hồ Chí Minh), là nhà thơ, nhà viết kịch người Việt Nam.

Nhắc đến Nhà thơ Phan Vũ người ta nhớ đến một nghệ sĩ lãng tử, đa tài, ông vừa là nhà đạo diễn sân khấu, điện ảnh vừa là nhà biên kịch, là nhà thơ và là nhà họa sĩ; dù hoạt động ở lĩnh vực nào ông cũng gây ấn tượng mạnh mẽ với khán giả bởi sự cá tính đầy sáng tạo. Nhắc đến ông người ta không thể không nhắc tới ông là tác giả của bài thơ "Em ơi Hà Nội phố" mà sau này bài thơ của ông đã được chuyển thành nhạc trở thành một bài hát rất riêng của Hà Nội và cũng trở thành một trong số ca khúc viết về Hà Nội hay nhất được nhiều khán giả yêu thích. Mới đây vào ngày 4 tháng 3 năm 2017, ông đã tổ chức buổi giới thiệu tập Trường ca Em ơi Hà Nội phố tại quán cà phê Petite Note số 351/4 Lê Văn Sĩ, Phường13, Quận 3, Thành Phố Hồ Chí Minh. Dự kiến một tuần sau buổi giới thiệu này, buổi ra mắt tập trường ca Em ơi Hà Nội phố sẽ được tổ chức ở Sài Gòn.



Ông là tác giả của nhiều tác phẩm được công chúng ái mộ: tập thơ Hà Nội – Phố, kịch Lửa cháy lên rồi (giải thưởng Văn học năm 1955), Bà mẹ và thanh gươm, kịch bản phim Dòng sông âm vang, tuyển tập thơ Ta còn em… Ông từng đạo diễn các phim "Bí mật thành phố cấm", "Như một huyền thoại" (phim về nữ anh hùng Võ Thị Sáu). Khoảng hơn 10 năm trở lại đây, khi đã ngoài 70 tuổi, ông chú tâm đến với hội họa và đã có 9 cuộc triển lãm tranh ở trong và ngoài nước. Tháng 7 năm 2018, ông mở triển lãm tranh "Em ơi, Hà Nội phố" tại Tp. Hồ Chí Minh, trưng bày 25 tác phẩm sơn dầu. Ông mất vào ngày 17 tháng 7 năm 2019 tại Tp. Hồ Chí Minh, thọ 93 tuổi.

Thời trẻ/khi chưa nổi tiếng

Năm ông 20 tuổi, ông đi bộ đội nam tiến; mặc dù trong thời gian ông đi bộ đội nhưng ông được phân công làm ở ban văn nghệ bao gồm các công việc làm phim, dựng kịch cho tới tổ chức các đêm nhạc. Năm 1956 ông chuyển ra Bắc tập kết, với tài năng làm kịch cũng như phim của mình anh đã giành giải nhì do Hội văn học Việt Nam; sau đó anh được tổ chức phân công tại xưởng phim truyện Việt Nam làm chuyên viên. Ông tiếp tục cho ra đời nhiều kịch bản khác nhau như Dòng sông âm vang, Bà mẹ và thanh gươm,.... các tác phẩm của ông đều được đánh giá rất cao. Vì dính vào vụ Nhân văn giai phẩm, ông đã bị cấm viết và bị hạ bậc lương. Mặc dù bị cấm viết ông vẫn tiếp tục sáng tác nhưng những sáng tác của ông chỉ để đọc cho những bạn bè thân tín trong đó có bài thơ Em ơi Hà Nội phố. Năm 1955, ông đã giành giải thưởng Văn học với tác phẩm kịch Lửa cháy lên rồi. Bên cạnh là nhà biên kịch sáng tác nhiều bộ phim, kịch ông còn là từng là đạo diễn của các phim như Bí mật thành phố cấm, Như một huyền thoại,....Khoảng hơn 10 năm trở lại đây, khi đã ngoài 70 tuổi, ông chú tâm đến với hội họa và đã có 9 cuộc triển lãm tranh ở trong và ngoài nước.

Cuộc sống gia đình

Năm 1954, nhà thơ Phan Vũ kết hôn với nghệ sĩ ưu tú Phi Nga và hai người có với nhau được hai người con tuy nhiên do bà Phi Nga bị bệnh tim bẩm sinh cùng với bệnh tai biến mạch máu não bà qua đời ở tuổi 49. Năm ông 73 tuổi, ông kết hôn lần nữa với nhà báo Diễm Chi người kém ông gần 40 tuổi; hiện nay ông đang sống với gia đình của mình tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan, nhạc sĩ Tử Phác, Ðặng Ðình Hưng, nhà thơ Trần Dần, nhà thơ Lê Ðạt, Họa sĩ Bùi Xuân Phái, họa sĩ Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên, nhà văn Phùng Quán, Phùng Cung, nhà thơ Hoàng Cầm, nhà thơ Hữu Loan là bạn thân của ông.

Bài hát "Em ơi Hà Nội phố" của ông được nhạc sĩ Phú Quang phổ thành nhạc.

Các tác phẩm tiêu biểu

· Em ơi Hà Nội phố

· Ly Rượu Trần Gian

Các thành tựu nghệ thuật

Nhà thơ Phan Vũ sinh năm 1926. Năm 20 tuổi, ông đi bộ đội vào chiến trường miền Nam. Trong chiến tranh, ông có viết kịch, làm thơ, là tác giả của nhiều tác phẩm được công chúng ái mộ, như kịch Lửa cháy lên rồi

· Giải nhì Hội Văn nghệ Việt Nam, 1955)

· Kịch bản phim Dòng sông âm vang…

· Ông là đạo diễn của các phim Bí mật thành phố cấm, Như một huyền thoại…

· Còn thơ, ông chỉ thực sự nổi tiếng như cồn khi nhạc sĩ Phú Quang trình làng bài hát phổ từ trường ca của ông mang tên “Em ơi, Hà Nội phố”.

· Trường ca được Phan Vũ viết vào mùa đông năm 1972 khi Hà Nội bị bom B52 đánh phá ác liệt. Trường ca gồm 23 khổ với 440 câu, nhưng nhạc sĩ Phú Quang chỉ trích, chọn lấy 21 câu thơ trong số 440 câu và bài hát đã trở thành một trong những ca khúc về Hà Nội hay nhất.

· Năm 1955, ông đã giành giải thưởng Văn học với tác phẩm kịch Lửa cháy lên rồi. Bên cạnh là nhà biên kịch sáng tác nhiều bộ phim, kịch ông còn là từng là đạo diễn của các phim như Bí mật thành phố cấm, Như một huyền thoại,...