MƯỜNG MÁN

Mường Mán (sinh ngày 20 tháng 5 năm 1947) là một nhà văn, nhà thơ, nhà biên kịch người Việt Nam.

Cuộc đời

Ông tên đầy đủ là Trần Văn Quảng, quê quán ở làng An Truyền (làng Chuồn) huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Bút danh Mường Mán lần đầu xuất hiện với hai bài thơ ngắn là "Thiếu thời" và "Mùa hạ mới" trên tạp chí Văn năm 1965. Ý nghĩa bút danh lấy từ truyện ngắn cùng tên của Tô Thuỳ Yên. Năm 1987, tiểu thuyết Hồng Hạ đạt kỷ lục 35.000 cuốn, đánh dấu sự tái xuất của nhà văn Mường Mán.

Dù vậy, sự nghiệp chính của ông là viết văn xuôi với các tuyển tập truyện ngắn, truyện dài và tiểu thuyết đã được xuất bản. Mãi tới năm 1995 ông mới in tập truyện ngắn đầu tay là Vọng. Khi kết thúc tú tài phần thứ hai, ông chọn làm phóng viên chiến trường ở miền Trung Việt Nam.



Xuất bản sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, Mường Mán xuống Cần Thơ sinh sống và có anh là kỹ sư thuỷ lợi đang dạy ở Đại học Cần Thơ. Ông xin đi làm bảo vệ và lao công ở thành phố này; đồng thời trồng, chăm sóc một số loại cây ăn trái ở nông trại Ô Môn, trước khi chuyển qua làm tại Hội Văn nghệ Cần Thơ. Năm 1987 đánh dấu sự trở lại nghiệp văn chương của ông với tiểu thuyết Hồng Hạ do Nhà xuất bản Mũi Cà Mau ấn hành bán rất tốt với số lượng 35,000 bản.

Bỏ văn và thơ ca, Mường Mán vẫn được nhắc tên thông qua sự nghiệp sáng tác kịch bản. Ông tham gia biên kịch nhiều phim truyền hình Người trong mộng (1987) , Tiếng đờn kìm (sau này có tên là Câu chuyện Ngã Bảy, 1997) , Gió sang miền đêm trắng (viết cùng, 30 trang, 1995) , Mưa không mùa (1998) , Tình yêu (16 tập, 2003) . .. Năm 1995, được bạn giới thiệu, ông lại Sài Gòn tiếp tục công việc trình bày kịch bản tại Công ty Cổ phần Văn hoá Phương Nam cho đến lúc nghỉ hẳn vào khoảng cuối năm 2007. Sau cho tới nay thì ông buông bút để dành thời giờ chăm lo con cái rồi điều hành nhà hàng Ruốc.

Ông cũng có gần 15 năm trình bày bìa và sáng tác trên 300 hình quảng cáo cho tạp chí, chủ yếu là tập san Áo Trắng. Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam và Hội Điện ảnh Việt Nam. Trong quyển sách Muối trăm năm đạt giải của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2001. Ngoài ra, nhạc sỹ Anh Bằng có viết bài Tôi làm thơ Mường Mán cho Trường Vũ trình bày.

Tác phẩm tiêu biểu:

Lá tương tư (truyện dài, 1974);

Một chút mưa thơm (1974);

Hồng Hạ (tiểu thuyết, 1989);

Thương nhớ người dưng (1989);

Kiều Dũng (tiểu thuyết, 1989);

Ngon hơn trái cấm (tiểu thuyết, 1989);

Sớm mai (1990);

Người đàn ông tội nghiệp của tôi (1990);

Mùa thu tóc rối (1990);

Chiều vàng hoa cúc (1992);

Trộm trái vườn người (1994);

Bèo nước long đong (1995);

Trăng không mùa (1995);

Những ràng buộc êm ái (tập truyện ngắn, 1995);

Vọng (tập thơ, 1995);

Cạn chén tình (truyện ngắn, 2003)

Sáu giang hồ và những mảnh đời phiêu dạt khác" (truyện ngắn và vừa, 2005)

Tiểu thuyết Mường Mán (tiểu thuyết 5 quyển, 2007)

Dịu khúc (thơ, 2008)

Kịch bản phim truyện, phim truyền hình:

Người trong cuộc (1988);

Tiếng đờn Kìm (1996);

Trăng không màu (1996);

Gió qua miền tối sáng (viết chung, 1996)

Giải thưởng:

Giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam cho cuốn tiểu thuyết "Muối trăm năm” (2001)

Giải thưởng đặc biệt của Ban Giám khảo Liên hoan Phim toàn quốc tại Nha Trang cho phim “Người trong cuộc” (1990).

Huy chương vàng Liên quan Phim truyền hình toàn quốc cho phim “Chuyện ngã bảy” (1998).

Giải thưởng văn học tuổi hai 20 năm 1995 cho tác phẩm “Trăng không màu”.

Từ năm 1974 đến 2005 ông dành cho văn xuôi, với hơn 20 tác phẩm đã xuất bản. Năm 2008 ông về hưu, gác bút để cầm cọ, đã vẽ hơn 70 bức tranh. Triển lãm cá nhân “Tuần trăng mê hoặc” của ông khai mạc hôm 13-7 tại quán Ruốc (quận Phú Nhuận), trưng bày 50 bức.

Khoảng năm 17 tuổi, Mường Mán viết bài thơ Qua mấy ngõ hoa, dài hơn 70 câu, trong đó có đoạn: “… Tay nhớ ai mà tay bối rối/ Áo thương ai lồng lộng đôi tà/ Đường về nhà qua mấy ngõ hoa/ Chớ có liếc mắt nhìn ong bướm”. Trong một bài thơ có tên Rằng từ, Mường Mán lại viết: “Rằng từ khoác bụi trên vai/ Năm chưa đủ rộng tháng dài đã trôi/ Người đi tìm lá ngậm ngùi/ Ta về đốt lửa hong lời gió mưa”. Chừng này câu thơ có thể diễn đạt được cả cuộc đời cầm bút của Mường Mán, ông luôn bắt đầu với tinh thần lãng mạn, nhưng luôn kết thúc bằng sự chừng mực, trong sáng, nghiền ngẫm. Ông từng nói: “Thế nhưng mong sao, dù dưới bất cứ dạng thức nào, văn chương vẫn luôn đứng về phía ánh sáng, thiện tâm”. Nhiều nhân vật của ông được sống cuộc đời mơ mộng, được bay nhảy với tâm trạng của lứa tuổi mới lớn, vừa mới yêu, nhưng có thủy có chung, hướng thượng trong tình yêu, ít khi “liếc mắt nhìn ong bướm”.