MAI VĂN PHẤN

Tiểu sử

Mai Văn Phấn sinh năm 1955 tại Kim Sơn, Ninh Bình, miền Bắc Việt Nam. Năm 1974, ông nhập ngũ, rồi xuất ngũ năm 1981 và theo học Ngôn ngữ học và Văn hóa Nga tại Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội. Năm 1983, ông tiếp tục tu nghiệp tại Trường Đại học Sư phạm Maxim Gorky, Minsk (Thủ đô của Byelorussian SSR).

Ở Việt Nam, Mai Văn Phấn đã xuất bản 16 cuốn thơ và một cuốn sách, phê bình - tiểu luận; 29 cuốn thơ xuất bản ở nước ngoài. Thơ của ông đã được dịch ra hơn 40 thứ tiếng; xuất hiện trong hơn 50 tuyển tập thơ và tạp chí quốc tế.

Mai Văn Phấn giành giải thưởng văn học Cikada 2017 của Thụy Điển. Giải Cikada được sáng lập năm 2004 và được trao cho các nhà thơ Đông Á, nơi "cảm quan thơ ca của họ chỉ ra tính bất khả xâm phạm của đời sống".

Hiện nay, ông sống và sáng tác tại thành phố Hải Phòng.

Các tác phẩm

· Sách xuất bản tại Việt Nam

· "Giọt nắng" (Thơ. Hội Văn Nghệ Hải Phòng, 1992);

· "Gọi xanh" (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 1995);

· "Cầu nguyện ban mai" (Thơ. Nhà xuất bản Hải Phòng, 1997);

· "Nghi lễ nhận tên" (Thơ. Nhà xuất bản Hải Phòng, 1999);

· "Người cùng thời" (Trường ca, Nhà xuất bản Hải Phòng, 1999);

· "Vách nước" (Thơ. Nhà xuất bản Hải Phòng, 2003);

· "Hôm sau" (Thơ, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2009);

· "Và đột nhiên gió thổi" (Thơ. Nhà xuất bản Văn học, 2009);

· "Bầu trời không mái che" (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2010);

· "Thơ tuyển Mai Văn Phấn" (Thơ cùng tiểu luận và trả lời phỏng vấn, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2011);

· "Hoa giấu mặt" (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2012);

· "Bầu trời không mái che / Firmament Without Roof Cover" (Thơ song ngữ Việt - Anh. Nhà xuất bản Hội Nhà văn tái bản lần hai bổ sung bản Anh ngữ, 2012). Dịch giả: Nhà thơ Trần Nghi Hoàng. Biên tập: Nhà thơ - Giáo sư Frederick Turner (Hoa Kỳ);

· "Vừa sinh ra ở đó" (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2013);

· "Bầu trời không mái che" (Thơ song ngữ Việt - Pháp. Tái bản lần thứ 4, bổ sung bản Pháp ngữ, có tên "A Ciel Ouvert". Dịch giả: TS. Bùi Thị Hoàng Anh và Giáo sư - Nhà thơ Jean-Michel Maulpoix (Pháp). Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2013);

· "Zanore në vesë / Những nguyên âm trong sương sớm" (Thơ song ngữ Việt - An-ba-ni. Nhà xuất bản Hội Nhà văn tái bản lần hai bổ sung bản Việt ngữ, 2014);

· "The Selected Poems of Mai Văn Phấn" (Tuyển thơ tiếng Anh. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2015);

· "thả" (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2015);

· "Không gian khác" (Phê bình - tiểu luận. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2016);

· "Lặng yên cho nước chảy" (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn và Công ty Sách Nhã Nam, 2018);

· "Thời tái chế" (Trường ca. Nhà xuất bản Hội nhà văn, 2018);

· "Thời tái chế / Era of Junk " (Trường ca. Nhà xuất bản Hội nhà văn & Nhà sách Tao Đàn tái bản lần 2 bổ sung bản Anh ngữ của Lê Đình Nhất-Lang & Susan Blanshard, 2019).


Thành tựu nghệ thuật

· Ông đoạt một số giải thưởng văn học Việt Nam và quốc tế:

· Giải thưởng "Cuộc thi thơ" tuần báo Người Hà Nội năm 1994;

· Giải thưởng "Cuộc thi thơ" tuần báo Văn Nghệ (Hội Nhà văn VN) năm 1995;

· Giải thưởng Văn học Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hải Phòng) các năm 1991, 1993, 1994, 1995;

· Giải thưởng "Hội Nhà văn Việt Nam" năm 2010 (cho tập thơ "Bầu trời không mái che");

· Giải thưởng Văn học Cikada Thụy Điển năm 2017;

· Giải thưởng của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Hoàng gia Cộng hòa Serbia năm 2019;

· Giải thưởng của Hiệp hội Dịch giả Văn học Cộng hòa Montenegro năm 2020;

· Bốn lần Giải thưởng Văn học Cây bút vàng Liên bang Nga, 2019, 2020, 2021 và 2022;

· Giải thưởng Aco Karamanov của Cộng hòa Bắc Macedonia năm 2020;

· Giải nhất Lễ hội Sáng tạo quốc tế “Đồng hành vào thế kỷ 21” tại Cộng hòa Bulgaria, 2020;

· Huy chương Ali-Shir Navai’i của năm nước cộng hòa (Kyrgyzstan, Tajikistan, Azerbaijan, Kazakhstan, Uzbekistan) năm 2021;

· Giải thưởng Văn học Quốc tế Sahitto (Cộng hòa Nhân dân Banglades) năm 2021;

· Giải thưởng báo Kitob Dunyosi (Cộng hòa Uzbekistan) năm 2021;

· Danh hiệu "Hiệp sĩ vàng" của Diễn đàn Văn học quốc tế Slavơ năm 2022;

· Giải thưởng quốc tế "Tập thơ của năm" tại Bác Ngao (Trung Quốc) năm 2022 (cho tập thơ "Улетел на рассвете");

· Giải thưởng cuộc thi thơ quốc tế "Trái tim tôi ở trên núi" mang tên nhà văn William Saroyan, Cộng hòa Armenia, năm 2022;

· Giải thưởng thơ Frederick Turner của NXB Mundus Artium Press (Hoa Kỳ) năm 2023.


Quan Niệm Văn Học

"Nên coi mỗi bài thơ là một vạch xuất phát, không phải để chạy tiếp sức, mà tìm kiếm một không gian mới/ khác. Cũng giống như bổ nhát cuốc vào vỉa quặng, khoan một mũi xuống mạch nước ngầm… Vậy nếu nối các bài thơ của một tác giả lại, ta sẽ thấy con đường anh ta đi có hình zích zắc, trong đó, mỗi bài thơ như một khúc cua trên hành trình dài. Liên tiếp những đoạn cua gấp, không phải nằm ngang trên một mặt phẳng mà tịnh tiến lên trên. Cũng như bản chất của thơ luôn là một giấc mơ cao đẹp, một khao khát thẩm mĩ. Hành trình sáng tạo thơ là liên tiếp những cuộc ra đi. Khi người làm thơ có lí tưởng sáng tạo thì mọi chuyện trái ngang, thua thiệt trong đời sống riêng chung đều được anh ta hóa giải, tự đền bù. Và khi đã biến mọi cung bậc thất tình lục dục thành thơ thì khi nhìn lại, người làm thơ vẫn thấy con đường của mình rất thẳng. Lí tưởng sáng tạo luôn là đường thẳng.