VÕ HỒNG

1 Võ Hồng
Võ Hồng sinh ngày 5 tháng 5 năm 1921 tại làng Ngân Sơn, xã An Thạch, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.
Truyện ngắn đầu tay của ông Mùa gặt đăng trên Tiểu thuyết thứ bảy vào năm 1939 với bút danh Ngân Sơn. Đến năm 1959, ông gia nhập làng văn với tập truyện ngắn Hoài cố nhân.
Là nhà văn nhưng Võ Hồng có nhiều năm gắn bó với sự nghiệp dạy học. Ông theo học tú tài ở Hà Nội, chưa tròn năm thì chiến tranh nổ ra, ông lên tàu về quê (năm 1943) và dạy học. Ông từng giữ các chức vụ Trưởng ty Bình dân học vụ tỉnh Phú Yên (1949) và là hiệu trưởng một số trường trung học tại Phú Yên, Nha Trang cho đến khi về hưu năm 1978.
Văn của ông chứa đựng sự gắn bó yêu thương con người, yêu thương quê hương, dân tộc một cách tự nhiên. Dưới ngòi bút Võ Hồng, hình ảnh quê hương, con người Việt Nam được ghi lại như những bức tranh sinh động, trung thực và đầy rung cảm. Tác phẩm của ông ghi lại khá chân thực và tinh tế cuộc sống, sinh hoạt của người dân vùng Nam Trung Bộ. Nhiều tác phẩm của Võ Hồng đã được trích giảng trong sách giáo khoa văn cho chương trình trung học trước năm 1975. Sau năm 1975, văn nghiệp của ông là đề tài cho nhiều luận án tiến sĩ, thạc sĩ văn chương.
Ông được đánh giá là một trong những nhà văn lớn của Việt Nam.
Từ năm 1956 ông sống tại Nha Trang cho đến lúc qua đời. Từ năm 2006, do tuổi cao, ông mắc bệnh nặng, phải nằm một chỗ. Đến 31 tháng 3 năm 2013, ông qua đời tại nhà riêng ở Nha Trang.
Thời trẻ/ khi chưa nổi tiếng
· Thuở nhỏ, Võ Hồng theo học trường làng Ngân Sơn, trường phủ Tuy An, trường huyện Sông Cầu, sau đó học trường trung học Quy Nhơn.
· Năm 1940, ông học tú tài ở Hà Nội.
· Dưới thời chính phủ Trần Trọng Kim, ông làm bí thư tòa Tổng Đốc 4 tỉnh miền Nam Trung Việt đóng tại Đà Lạt.
· Trong kháng chiến, ông làm Trưởng ty Bình dân học vụ tỉnh Phú Yên, năm 1949.
· Năm 1953, ông bị bệnh và xin nghỉ dài hạn.
· Năm 1954, ông đưa gia đình về sống ở Ðà Lạt.
· Từ năm 1956 - 1975, ông đi dạy học ở trung học bán công Lê Quý Đôn, sau đó làm Hiệu trưởng trường PTCS Tân Lập, Nha Trang.
· Đến năm 1978, ông về nghỉ hưu.
Gia đình :
Võ Hồng lập gia đình, đến năm 1957 thì vợ ông qua đời, để lại ba con nhỏ: lớn nhất 9 tuổi và nhỏ nhất 3 tuổi. Từ ngày vợ mất, ông không lấy người khác, vì ông sợ lấy vợ lần nữa sẽ làm khổ các con. Sau này, các con đều lớn, ông vẫn sống một mình tại nhà riêng ở 53 đường Hồng Bàng, Nha Trang .Các con của nhà văn Võ Hồng đều không theo nghiệp cầm bút và chủ yếu sống ở nước ngoài, nên Giáo sư – Tiến sĩ Huỳnh Như Phương có ba đề nghị. Thứ nhất, xin gia đình nhà văn Võ Hồng ủy quyền cho Trường Đại học Phú Yên lưu trữ và quản lý toàn bộ bản thảo, sách vở của ông, vì hiện nay vẫn còn những di cảo của Võ Hồng chưa được công bố và một số tác phẩm được tái bản nhưng có nhiều lỗi kỹ thuật do in ấn. Thứ hai, xin các nhà biên soạn sách giáo khoa bậc tiểu học và trung học quan tâm chọn lựa văn bản tác phẩm Võ Hồng để giảng dạy cho học sinh. Thứ ba, thành phố Tuy Hòa và thành phố Nha Trang nên có con đường mang tên Võ Hồng, đặc biệt là huyện Tuy An nên có trường tiểu học hay trung học mang tên Võ Hồng.
Tác phẩm
Tác phẩm văn chương của ông gồm 8 tiểu thuyết và truyện dài, trên 70 truyện ngắn, nhiều tập tùy bút, bút ký, truyện viết cho thiếu nhi; hơn 40 bài viết, bài khảo cứu, phê bình văn học. Đến trước khi mất ông, Võ Hồng đã in 30 cuốn sách thuộc nhiều thể loại. Tác phẩm Tiếng chuông chiêu mộ (in 2005) được xem như cuốn sách cuối cùng của Võ Hồng.
Võ Hồng có truyện đăng trên Tiểu Thuyết Thứ Bảy từ năm 1939 nhưng mãi đến 1959, ông mới xuất bản tập truyện đầu tay Hoài cố nhân gồm những truyện viết về người vợ yêu quý của ông mất cách đó vài năm. Võ Hồng “gà trống nuôi con” cho đến khi các con trưởng thành, bay đi bốn phương trời, ông lại sống một mình với cây bút và những bản thảo, những cuốn sách cho đến hết đời. Từ sau năm 1975, hầu hết tác phẩm Võ Hồng đã được tái bản. Có thêm 14 đầu sách mới của ông được ấn hành. Nhưng theo lời Võ Hồng, số lớn trong đó được ông viết từ trước. Sau này ông chỉ sửa chữa và viết bổ sung. Chỉ có tập tâm bút Một bông hồng cho cha, tập truyện vừa Thương mái trường xưa và tập thơ Hồn nhiên tuổi ngọc là mới sáng tác sau này. Những tác phẩm quan trọng của ông cũng được in lại ở Mỹ, Pháp - nơi có đông người Việt sinh sống.Dưới đây là một số tác phẩm chính.
Tiểu thuyết, truyện dài
· Hoa bươm bướm (1966)
· Gió cuốn (1969)
· Thiên đường ở trên cao (1978)
· Trong vùng rêu im lặng (1988)
Truyện ngắn
· Mùa gặt (1939)
· Hoài cố nhân (1959)
· Lá vẫn xanh (1962)
· Vết hằn năm tháng (1965)
· Con suối mùa xuân (1966)
· Vẫy tay ngậm ngùi (1992)
· Vùng trời thơ ấu (1995)
Tùy bút
· Một bông hồng cho Cha (1994)
· Trầm tư (đoản văn, 1995)
Thơ
· Hồn nhiên tuổi ngọc (1993)